Το δικαίωμα πρόσβασης σε συνήγορο κατά την ενωσιακή δικαιοταξία και την Ε.Σ.Δ.Α.
Τίτλος:
The right of access to a Lawyer according to the European law and the European Convention of Human Rights
Κύρια Υπευθυνότητα:
Γιαννακόπουλος, Μιχαήλ- Ιωάννης-Θεοχάρης Ν.
Επιβλέπων:
Γιαννουλόπουλος, Δημήτριος
Θέματα:
Keywords:
Συνήγορος, ΕΣΔΑ, Ευρώπη Lawyer, Human Rights
Ημερομηνία Έκδοσης:
2024
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Με την παρούσα διπλωματική εργασία γίνεται μια προσπάθεια σκιαγράφησης, παρουσίασης και ανάλυσης ενός εκ των θεμελιωδών δικαιωμάτων που πρέπει να απολαμβάνει ένα υποκείμενο κατά την εξέλιξη της ποινικής διαδικασίας, τόσο στο στάδιο που καλείται απλώς ως ύποπτος, όσο και στο στάδιο που φέρει πλέον την ιδιότητα του κατηγορουμένου. Πρόκειται για ένα δικαίωμα που θα μπορούσε κανείς να πει ότι δημιουργεί δύο σκέλη: αφ’ ενός μεν, την δυνατότητα άσκησης του δικαιώματος αυτού από τα ανωτέρω πρόσωπα και αφ’ ετέρου δε, την υποχρέωση των φορέων να φροντίζουν ώστε αυτό το δικαίωμα να ασκείται στην πλήρη έκτασή του. Η σημασία του δικαιώματος πρόσβασης σε συνήγορο αποτυπώνεται στις συνεχόμενες ενέργειες τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με την θέσπιση κανόνων δικαίου, σε μια προσπάθεια προστασίας του υπόπτου και του κατηγορουμένου, δίνοντάς σε αυτόν δικονομικά όπλα αντίκρουσης τυχόν αυθαιρεσιών. Από τα μεγαλύτερα εγχειρήματα στο πεδίο αυτό αποτέλεσε και η Οδηγία 2013/48/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2013, σχετικά με το δικαίωμα πρόσβασης σε δικηγόρο στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας και διαδικασίας εκτέλεσης του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης, καθώς και σχετικά με το δικαίωμα ενημέρωσης τρίτου προσώπου σε περίπτωση στέρησης της ελευθερίας του και με το δικαίωμα επικοινωνίας με τρίτα πρόσωπα και με προξενικές αρχές κατά τη διάρκεια της στέρησης της ελευθερίας. Παρά την προσπάθεια του εθνικού νομοθέτη με την ενσωμάτωσή της με το Ν. 4478/2017, η πραγματική ενσωμάτωση τμημάτων της στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας έλαβε χώρα μετά την τροποποίησή του το έτος 2019. Με βάση τα ανωτέρω, θα πρέπει κανείς πρώτα να αναλογιστεί κατά πόσο γίνεται σεβαστό από τους φορείς το δικαίωμα σε συνήγορο, αλλά και ποια είναι τα δικονομικά όπλα με τα οποία εξοπλίζεται το υποκείμενο, ήδη από το σημείο απόκτησης της ιδιότητας του υπόπτου και του κατηγορουμένου. Εν συνεχεία, και με δεδομένο ότι η νομική πραγματικότητα της χώρας μας μεταβάλλεται με βάση τις 4 ευρωπαϊκές εξελίξεις, θα πρέπει να απαντηθεί, τελικώς, εάν το περιστατικά παραβίασης του ανωτέρω δικαιώματος λαμβάνουν χώρα λόγω αδυναμίας εναρμόνισης με τις ενωσιακές επιταγές ή απλώς είναι αποτέλεσμα απαξίας των νομοθετικών προβλέψεων από τα ίδια τα Κράτη Μέλη ή από τους παράγοντες αυτών. Τέλος, ιδιαίτερη αναφορά θα πρέπει να γίνει στην συμβολή της νομολογίας των Ευρωπαϊκών Δικαστηρίων, στην διαμόρφωση πεποίθησης στον εθνικό νομοθέτη.
Abstract:
With this paper, an attempt is made to outline, present and analyze one of the most fundamental rights that a subject should and must enjoy during the development of the criminal procedure, both at the stage when he is simply called as a suspect, and at the stage where he eventually gets accused of committing crimes. This is a right that one could say creates two strands: on the one hand, the possibility of exercising this right by the above persons and on the other hand, the obligation of the entities to ensure that this right is exercised to the full extent of it. The importance of the right of access to a lawyer is reflected in the continuous actions both at National and European level, with the establishment of rules of law, in an effort to protect the suspect and the accused, giving him procedural weapons to counter any arbitrary acts. Directive 2013/48/EU of the European Parliament and of the Council, of 22 October 2013, regarding the right of access to a lawyer in the context of criminal proceedings and proceedings for the execution of the European arrest warrant, was one of the biggest initiatives in this field, as well as regarding with the right to inform a third person in case of deprivation of liberty and with the right to communicate with third persons and with consular authorities during the deprivation of liberty. Despite the effort of the national legislator with its integration with Law 4478/2017, the actual integration of parts of it into the Code of Criminal Procedure took place after its amendment in the year 2019. Based on the above, one should first consider whether the institutions respect the right to a lawyer, but also what are the procedural weapons with which the subject is armed, already from the point of acquiring the status of suspect or accused. Subsequently, and given that the legal reality of our country is changing based on European developments, it should be answered, finally, if the incident of violation of the above right takes place due to the inability to harmonize with the EU requirements or is simply the result of the disrespect of the legislative provisions by the Member States themselves or by their agents. Finally, a special mention should be made of the contribution of the jurisprudence of the European Courts, in shaping the conviction of the national legislator.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Διεθνών, Ευρωπαϊκών και Περιφερειακών Σπουδών, ΠΜΣ, κατεύθυνση Ευρωπαϊκό Ποινικό Δίκαιο και Πολιτική, 2023
