Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Ο κλασσικοί μύθοι και τα έργα επιστημονικής φαντασίας δε μπορούν πλέον να συναγωνιστούν τη τεχνολογική εξέλιξη της πραγματικότητάς μας ή οποία αγγίζει ολοένα και περισσότερους επιστημονικούς κλάδους, ξεπερνώντας κατά πολύ τη λογική του ανθρώπινου νου γεγονός που δημιουργεί πολλά αναπάντητα ερωτήματα. Ζητήματα τέτοια, προκύπτουν από την εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης, που στην επιστήμη μας, βέβαια, καθώς και στην παρούσα διπλωματική εργασία, καλείται να απαντήσει, όχι άλλος, από το νομοθέτη. Σκοπός της παρούσας λοιπόν μελέτης η διερεύνηση των ρομπο-ηθικών ζητημάτων που προκύπτουν από την τεχνητή νοημοσύνη και ειδικότερα τη ρομποτική υπό τις έννοιες και αρχές του δικαίου, καίριας σημασίας, όπως λ.χ. αυτής της νομικής προσωπικότητας, της ικανότητας του δικαίου κ.α. Ζούμε σε μια εποχή, όπου ίσως η κλασσική θεωρία πως το δίκαιο έχει δημιουργηθεί από ανθρώπους για να ρυθμίζει τις σχέσεις αποκλειστικά μεταξύ αυτών, έχει αλλάξει ριζικά. Όσο και αν η ρομποτική και η τεχνητή νοημοσύνη υπόσχονται πολλά οφέλη σε πολλούς τομείς της οικονομίας, της αποδοτικότητας και της καινοτομίας, ειδικότερα όσον αφορά την παραγωγή, την εξοικονόμηση δαπανών, τις μεταφορές, το εμπόριο, την υγεία, τη γεωργία, την εκπαίδευση αλλά και την αποφυγή ανθρώπινης έκθεσης σε κινδύνους (λ.χ. τοξικά απόβλητα), προκαλούν ταυτόχρονα ανησυχίες. Κίνδυνος ελλοχεύει όσον αφορά τη σωματική ακεραιότητα, ευθύνη, καταπάτηση προσωπικών δεδομένων, ιδιωτική ζωή και ιδιοκτησία δεδομένων ελέγχου των αυτοματοποιημένων συστημάτων και παραβιάσεις συνταγματικών αρχών της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και ανάπτυξης της προσωπικότητας, λόγω της τεράστιας δυσκολίας να αξιολογηθούν τυχόν επιπτώσεις σε «ήπιες» ή «ακραίες». Επιπλέον, διαταράσσεται η ασφάλεια δικαίου και δημόσια τάξη καθώς ο μελλοντικός κίνδυνος το ανθρώπινο «δημιούργημα» να υπερκεράσει τις διανοητικές δυνατότητες του «δημιουργού» του, αρχίζει να κάνει αισθητή την παρουσία του, καθιστώντας αδύνατο το έλεγχο του, με κίνδυνο ακόμη και της εξάλειψης του ανθρώπινου είδους. Η παρούσα μελέτη, συνεπώς, εξετάζει αυτά τα ζητήματα που προκύπτουν της τεχνολογικής εξέλιξης στο τομέα του δικαίου και θίγει την ανάγκη νομοθετικών ρυθμίσεων και μέτρων κοινών όχι μόνο στον ευρωπαϊκό χώρο, αλλά και διεθνώς, που να αποτρέπουν τέτοιους κινδύνους. Επιπλέον, εξετάζονται έννοιες της επιστήμης της ρομποτικής, της εξέλιξης της μεθοδολογίας του ανθρώπινου συλλογιστικού τρόπου σκέψης και τις συνέπειες των εξελίξεων αυτών στη νομική επιστήμη, τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου οι οποίες παραμένουν ασαφείς. Όπως, έχει δηλώσει και η Επίτροπος για τα ανθρώπινα δικαιώματα Μ. Μιγιάτοβιτς, «η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να ενισχύσει σημαντικά τις ικανότητές μας να ζήσουμε τη ζωή που επιθυμούμε. Αλλά μπορεί επίσης και να τις καταστρέψει. Επομένως, απαιτούνται αυστηροί κανονισμοί για την αποφυγή της μορφοποίησης σε ένα τέρας του σύγχρονου Frankenstein»
Abstract:
One could easily imagine that humankind is on the verge of an age where robots and other expressions of artificial intelligence, from mere myths and legends of the past, prove that technological evolution is not at stake; but an actual fact. The classic myths and science fiction movies cannot compete with the technological evolution of our reality which is evading more and more academic fields, far beyond the logic of the human mind, leaving many questions unanswered. Issues such as mentioned above, arise from the development of robot advancements which in our science, of course, as well as in the present thesis, it is no other but the legislator who is called upon to solve them. The purpose of the present research is, therefore, to investigate issues arising from artificial intelligence, in particular robotics, under the concepts and principles of law, and particular matters of crucial importance, ex. the legal personality, the capacity of the law, etc. We are living in an age where perhaps the classical theory that law has been created by humans, for humans, has, once and for all, altered. It is, thus, a fact that robotics and artificial intelligence promise many benefits in many areas such as economy, efficiency and innovation. On one hand, it has been proved to be beneficial regarding production, cost savings, transport, commerce, health, agriculture, education and most importantly, avoiding human exposure to hazards (ex. toxic waste) However, on the other hand, it remains a cause of high concern for the prosperity of humankind. Specifically, there is a risk of physical integrity, principle of liability, breach of personal data, privacy and the use of automated system’s control data and violations of the constitutional principles of human dignity and personality development, due to the enormous difficulty of assessing any of its high risks and impacts. Legal certainty and public order are being disrupted as the future danger of the human "creation" beginning to overpower the “creator’s” mental capacity becoming, therefore, apparent, impossible to be controlled and thus, leading to a threat of extinction of the human species. The present master’s thesis, therefore, addresses these issues arising from technological developments in the field of law but also addresses the need for legislation and ethical measures common not only to the European legislative framework, but also under the auspices of International Law, to prevent such risks. Measures, such as ensuring justice, security and public order. In addition, this thesis focuses on the concepts of machine developments and methodology of human reasoning in robotics and the reasons these implications of these developments in legal science, democracy, human rights and the rule of law, remain unclear. As Human Rights Commissioner M. Mijatovic has stated, “Artificial intelligence can significantly enhance our ability to live the life we desire. But it can also destroy it. Therefore, strict regulations are needed to avoid being morphed into a modern Frankenstein monster.”
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης, ΠΜΣ, κατεύθυνση Δίκαιο, Τεχνολογία και Οικονομία, 2020
