Από τα κινήματα στην κυβέρνηση: μετασχηματισμοί στον πολιτικό λόγο του ΣΥΡΙΖΑ στην πορεία του προς την κυβερνητική εξουσία
Τίτλος:
From Movements to Government: transformations in the Political Discourse of SYRIZA on its Path to Power. Consequences of decline in contention and processes of movement reconstruction
Κύρια Υπευθυνότητα:
Σταύρος, Κωνσταντίνος Χ.
Επιβλέπων:
Σεφεριάδης, Σεραφείμ Ι.
Θέματα:
Keywords:
ΣΥΡΙΖΑ, κοινωνικά κινήματα, κινηματικά κόμματα, αναδιανομή πλούτου, κόμματα καρτέλ SYRIZA, social movements, movement parties, redistribution of wealth, cartel parties
Ημερομηνία Έκδοσης:
2024
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Ο ΣΥΡΙΖΑ για περισσότερο από μια δεκαετία αποτέλεσε σταθερό σύμμαχο των κοινωνικών κινημάτων και μέσα από τη δράση του και τις ερμηνευτικές του πλαισιώσεις διαδραμάτισε κρίσιμο ρόλο στην ενδυνάμωση της κοινωνικής διαμαρτυρίας. Ο αντισυστημικός πολιτικός λόγος του κόμματος και το ριζοσπαστικό του πρόγραμμα, αποτέλεσαν κατά την περίοδο της μεγάλης οικονομικής κρίσης και των προγραμμάτων λιτότητας το εφαλτήριο για μιας μεγάλης έκτασης ανατροπή των συσχετισμών, συνταράσσοντας το πολιτικό σύστημα και τις κοινωνικές και πολιτικές ελίτ στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έγινε ο κύριος πολιτικός εκφραστής των κοινωνικών αιτημάτων για δημοκρατία και δικαιοσύνη, κατορθώνοντας να αναδειχθεί σε κυβέρνηση με στόχο την ανατροπή της λιτότητας και των Μνημονίων. Η σύντομη αυτή πορεία έκλεισε με την ανατροπή του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος του Ιουλίου του 2015 και την οριστική υπαγωγή του ΣΥΡΙΖΑ στο δόγμα της ΤΙΝΑ μέσα από την ψήφιση και την εφαρμογή του τρίτου κατά σειρά Μνημονίου. Η πορεία που διάνυσε ο ΣΥΡΙΖΑ από κόμμα των κινημάτων σε ένα ακόμα συστημικό κόμμα δεν αποτέλεσε ούτε ευθύγραμμη, αλλά ούτε και νομοτελειακή διαδικασία. Ακόμη περισσότερο, η μεταστροφή του Ιουλίου δεν αποτέλεσε στιγμιαίο γεγονός, αλλά προϊόν ευρύτερων μετασχηματισμών που διαδραματίστηκαν καθ’ όλη την περίοδο από την ανάδειξη του κόμματος σε αξιωματική αντιπολίτευση μέχρι την κατάκτηση της κυβερνητικής εξουσίας. Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η ανάδειξη και ανάλυση του πολιτικού λόγου του ΣΥΡΙΖΑ, τόσο μέσα από τα επίσημα κείμενά του, όσο και μέσα από κείμενα των συνιστωσών και των στελεχών του, που φανερώνουν τους μετασχηματισμούς που συντελέστηκαν. Επισημαίνονται, επομένως, θέσεις, αντιφάσεις και μετατοπίσεις στην πολιτική πρόσληψη του ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με τα ζητήματα της κρίσης, του κράτους και της εξουσίας. Στο πλαίσιο αυτό αναδεικνύονται αξιακές πλαισιώσεις και ερμηνευτικά σχήματα που τροποποίησαν αρνητικά τους όρους του κοινωνικού και πολιτικού ανταγωνισμού, τις κοινωνικές εκπροσωπήσεις και την κοινωνική διαμαρτυρία. Διακρίνονται, έτσι, τομές που συντελέστηκαν στην πορεία του κόμματος από την υπόσχεση για την ανατροπή της λιτότητας προς την σταδιακή ενσωμάτωση και την καρτελοποίησή του.
Abstract:
For more than a decade, SYRIZA has been a steadfast ally of social movements, playing a crucial role in empowering social protests through its actions and ideological framing. The party\'s anti-establishment political discourse and its radical program served as the catalyst for a significant upheaval in power dynamics during the period of the economic crisis and austerity programs, destabilizing the political system and social and political elites in Greece and abroad. It emerged as the primary exponent of societal change through social demands for democracy and justice, managing to ascend to government with the goal of overturning austerity measures and Memoranda. This brief trajectory culminated in the overturning of the result of the July 2015 referendum and the definitive alignment of SYRIZA with the "There Is No Alternative" (TINA) doctrine, achieved through the adoption and implementation of the third consecutive Memorandum. The transformation of SYRIZA from a movement party into another systemic party was neither a linear nor a deterministic process. Furthermore, the July shift was not an instantaneous event but rather the outcome of broader transformations that occurred throughout the period from the party's emergence as the main opposition to its rise to power. The aim of this research is to highlight and analyze the political discourse of SYRIZA, through the analysis of its official political program, and of the articles and interviews of senior party members, seeking to unveil the transformations that it underwent. The goal is to highlight positions, contradictions, and shifts in SYRIZA's core party values with regard to issues of economic crisis, state, government and political power. Ιt is against this background that frames and interpretative patterns that negatively modified the terms of social and political competition, social representations, and social protests emerge. Thus, the study brings to the forefront the turning points that occurred in the party's journey from the promise of overturning austerity to its gradual assimilation and cartelization.
Περιγραφή:
Διπλωματική εργασία - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, ΠΜΣ, κατεύθυνση Πολιτική Επιστήμη, 2024
